مطالب نمک
نمک در روایات مذهبی
مرداد
از نمک در روایات به‌عنوان ماده‌ای با خواص بسیار و بی‌نظیر نام‌برده‌شده است و اغلب علمای دین بر آن سفارش کرده‌اند. در این مطلب قصد داریم تا روایات ذکر شده دررابطه‌با نمک را بررسی کرده و آن‌ها را با خواص اثبات‌شده این ماده از منظر علم مقایسه کنیم.
خواص نمک در روایات و احادیث
دستورات آورده شده در دین اسلام تنها مربوط به بخش عبادت پروردگار نمی‌شود، بلکه تمامی جنبه‌های زندگی افراد از جمله سلامت جسم و روح آن‌ها را در برمی‌گیرد. تاکید ویژه دین و فراوانی احادیث بر جنبه سلامت انسان اهمیت این مسئله را برای همه افراد مشخص کرده است. سلامت انسان در گرو موارد مختلفی است که مهم‌ترین آن‌ها را می‌توان تغذیه دانست.
تغذیه سالم اولاً مربوط به نوع غذاها و نوشیدنی‌هاست و در ثانی مربوط به نحوه، میزان و زمان مصرف آن‌هاست. برخی از مواد غذایی در احادیث به‌عنوان مواد دارویی نیز معرفی شده‌اند که از جمله آن‌ها می‌توان به نمک اشاره نمود. مطابق با احادیث و روایات فراوانی از بزرگان دین، نمک خواص بسیار زیادی دارد که نایل شدن به آن‌ها با مصرف خوراکی و یا استعمال خارجی آن میسر می‌شود.
چرا نمک برکت سفره است؟
بیش‌ترین نکته‌ای که در روایات در باب نمک ذکر شده است، برکت بودن آن برای سفره است. همان‌طور که امام علی (ع) می‌فرماید: اگر نمک بر سر سفره‌ای نباشد آن سفره برکت نخواهد داشت.
مقصود از برکت سفره بودن نمک این است که مصرف از آن در زمان غذا خوردن خواص بسیاری دارد. البته در اغلب موارد مصرف نمک در روایات مصرف فقط به میزان بسیار کم و پیش و بعد از صرف غذا سفارش شده است.
بررسی‌های انجام شده در مورد نمک بیانگر آن است که این ماده موجب ساخت اسیدکلریدریک در معده می‌شود. اسیدکلریدریک که در شیره معده موجود است نقش اساسی در هضم مواد غذایی و ضدعفونی‌کردن معده دارد. بدیهی است که با تولید این ماده توسط مصرف نمک، معده برای هضم غذاها آماده‌تر می‌شود.
البته بدیهی است که افراط در مصرف هر ماده‌ای علاوه بر نداشتن فایده موجب بروز ضررهای فراوانی می‌شود؛ به همین جهت احادیث و روایات فراوانی راجع به نحوه مصرف نمک در غذاها و یا زمان مصرف آن بیان شده است که در ادامه مطلب به ذکر آن‌ها خواهیم پرداخت.
حدیث نمک سفره
از جمله احادیثی که در باب نمک سفره نقل شده‌اند می‌توان سخن امام علی (ع) را بیان کرد که فرموده‌اند: بر سر سفره‌ای که نمک در آن نباشد حاضر نشوید و سلامتی بدن در آن است که قبل از غذا مقداری نمک‌خورده شود. نمونه این احادیث بسیار زیاد است که در تمام آن‌ها تاکید بزرگان دین بر وجود نمک بر سر سفره و اهمیت فراوان آن است.
حدیث نمک خوردن قبل از غذا
همان‌طور که ذکر شد بزرگان دین بر وجود نمک بر سر سفره تاکید کرده‌اند اما مصرف نمک در روایات پیش از خوردن غذا و پس از آن توصیه شده است، نه در حین غذا خوردن. برای مثال حضرت علی (ع) دراین‌رابطه می‌فرمایند که ابتدای غذا نمک بخورید. اگر مردم می‌دانستند نمک چه خاصیتی دارد هر آینه به‌جای داروهای مجرب دیگر آن را انتخاب می‌کردند.
در روایتی دیگر نیز آورده شده است که خداوند به حضرت موسی فرموده است که ای موسی بن عمران به تو تکلیف شده است که به طایفهات بفرمای که (غذای خود را) با نمک آغاز کنند و با نمک به پایان ببرند، وگرنه جز خویش را نکوهش نکنند. از این موارد در میابیم که زمان مصرف نمک در روایات اهمیت زیادی دارد و مصرف آن در هر زمانی جایز نیست.
توصیه پیامبر (ص) درباره خوردن نمک
پیامبر اکرم (ص) نیز یکی از افرادی است که توصیه فراوانی به مصرف نمک داشته است. این حضرت در احادیث فراوانی فواید مصرف نمک را تاکید کرده است. مطابق با فرموده‌های این حضرت درمان بیماری‌هایی از جمله جذام و برص (پیسی و سفید شدن پوست)، دیوانگی، شکم درد، دندان‌درد، عقرب زدگی و… با مصرف نمک قبل و بعد از مصرف غذا ممکن می‌شود.
بنا بر گفته این حضرت خواص درمانی نمک به‌قدری بالاست درصورتی‌که افراد از آن مطلع بودند، به دنبال هیچ‌گونه پادزهری به جز آن نمی‌گشتند.
درمان ۷۲ بلا با خوردن نمک در آغاز و پایان غذا
مطابق با آن چه در کتاب کافی آورده شده است پیامبر اکرم (ص) به امام علی (ع) فرموده‌اند که یا علی! غذا را با نمک شروع و با نمک ختم کن؛ زیرا اگر کسی چنین کند از هفتاد و دو بیماری از قبیل جنون و جذام و برص در امان خواهد بود. در روایات دیگری از بزرگان نیز شاهد تاکید بر درمان ۷۰ و یا ۷۲ بیماری توسط نمک هستیم.
نمک در احادیث، تفاوت دستور دین و احادیث
باتوجه‌به تمام موارد ذکر شده انتظار می‌رود که مصرف نمک همواره قبل و بعد از مصرف غذا مفید واقع شود و هیچ ماده دیگری جایگزین آن نشود اما در روایتی آورده شده است که امام رضا (ع) در خراسان خوردن سرکه در ابتدای غذا را به نمک ترجیح داده‌اند.
باتوجه‌به این مورد می‌توان نتیجه گرفت که در باب مصرف نمک لازم است به منطقه جغرافیایی توجه کرد؛ چرا که امام رضا (ع) از مکانی که دارای آب‌وهوای گرم و خشک بود به خراسان که آب‌وهوای معتدلی داشت، آمده بود و این تغییر منجر به جایگزین کردن سرکه به‌جای نمک شد.
تعارض ظاهری روایات درباره نمک با دستاوردهای نوین پزشکی
معمولاً صحبت‌های پزشکان و متخصصان دررابطه‌با مصرف نمک در تعارض با روایات و احادیث است. پزشکان معتقدند که مصرف زیاد نمک موجب پدیدآمدن بیماری‌های گوناگونی می‌شود که از جمله مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به فشارخون بالا اشاره کرد. این تفاوت بین علم و دین افراد را در مصرف نمک و یا عدم مصرف آن دچار سردرگمی می‌کند.
برخی از افراد دراین‌رابطه توجهی به گفته روایات و احادیث نمی‌کنند و مطابق با توصیه‌های پزشکی سعی در حداقل کردن میزان مصرف آن در غذاهای خود دارند. برخی دیگر از افراد که برای دین ارزش قائل هستند، تصور دارند که گفته‌های دین دررابطه‌با نمک مخصوص دوران گذشته بوده و زندگی امروزی را شامل نمی‌شود.
اما حقیقت امر این است که با بررسی دقیق روایات به این امر پی می‌بریم که اسلام تأکیدی به مصرف زیاد نمک ندارد، بلکه تنها مصرف اندکی از آن را قبل و پس از غذا توصیه می‌کند. دوم این که باتوجه‌به محیط گرم و خشک عربستان و تعریق بالا، بدیهی است که افراد به مصرف نمک بیشتری نیاز خواهند داشت. اما مهم‌ترین دلیلی که می‌توان به تفاوت بین علم و دین در مصرف نمک نسبت داد این است که نمک توصیه شده در روایات با نمک‌های تصفیه‌شده امروزی کاملاً متفاوت است.
نمک‌هایی که امروزه بر سر سفره‌ها استفاده می‌شوند، ناخالصی‌های آن‌ها جدا شده و دارای سدیم بیشتری هستند. این امر موجب شده است تا خواص آن‌ها با خواص نمک‌های تصفیه نشده و اصیلی که مصرف آن‌ها در روایات به‌عنوان دارو توصیه شده است متفاوت باشد.
مصرف نمک‌های درمانی
باتوجه‌به موردی که در باب تفاوت نمک در روایات و نمک امروزی بیان شد، درصورتی‌که شما نیز خواستار بهره‌مند شدن از خواص بی‌نظیر دارویی و درمانی نمک هستید، می‌توانید با جایگزین‌کردن نمک‌های طبیعی و تصفیه نشده با نمک‌های تصفیه شده از این خواص ذکر شده در روایات بهره‌مند شوید.
نمک‌های طبیعی انواع فراوانی دارند که نمک آبی، کریستال نمک آبی، دل نمک و نمک صورتی از جمله آن‌ها هستند. باتوجه‌به خواص و ویژگی‌های متفاوت این سه نوع نمک یعنی نمک آبی، دلنمک و نمک صورتی، لازم است باتوجه‌به طبع بدن خود و خواص درمانی مورد انتظار از آن‌ها نوع مناسب را انتخاب کرده و تهیه فرمایید.
جمع‌بندی
از نمک در روایات و احادیث فراوانی به‌عنوان ماده‌ای با خواص بسیار زیاد نام‌برده‌شده است. درمان اغلب بیماری‌ها، ضدعفونی‌کردن بدن و زخم‌ها، سفید کردن دندان‌ها، هضم بهتر غذاها و… از جمله فواید نمک هستند. البته این فواید ذکر شده برای مصرف نمک‌های طبیعی است و مصرف نمک‌های تصفیه شده این خواص را دارا نیستند و بالعکس ممکن است مصرف آن‌ها مضر نیز واقع شود.
به همین جهت بهترین کار جایگزین کردن نمک‌های طبیعی با نمک‌های تصفیه شده است. ممکن است تصور کنید خرید نمک‌های طبیعی می‌تواند هزینه بسیار زیادی برای شما بتراشد اما لازم به ذکر است که می‌توانید در فروشگاه کارنیکااستور انواع نمک از جمله کریستال نمک آبی، دلنمک، نمک صورتی و… را با مناسب‌ترین قیمت‌ها خریداری کنید. این فروشگاه با فروش عمده نمک آبی، خرید باکیفیتی را برای شما فراهم خواهد کرد.
